Wajda Przewodnik Krytyki Politycznej

Spojrzenie na jedną z najważniejszych postaci kina polskiego oczami grona autorek i autorów związanych ze środowiskiem Krytyki Politycznej. Po publikacjach przedstawiających twórców zapoznanych, proponujących alternatywny kanon historii kina polskiego (Żuławski, Barański, Skolimowski), proponujemy książkę, sięgającą do samego jądra kanonu.
Wajda. Przewodnik Krytyki Politycznej to próba twórczego, partnerskiego zmierzania się z dorobkiem reżysera, którego twórcza droga przebiega przez pół wieku historii polskiego kina, niemal połowę jego dziejów. Chcemy pokazać, że Andrzej Wajda ciągle potrafi nas drażnić, kłuć w bolesne miejsce, że jego filmy – pozornie dawno już zastygłe w kanonie – są zdolne otwierać dyskusje dotyczące naszej współczesnej tożsamości. Nie tylko w wąsko rozumianych, narodowych kategoriach.
Choć kategoria narodu, narodowej tożsamości, kina jako medium odbijającego, reprezentującego i tworzącego narodową wspólnotę wraca w szeregu esejów w książce. Jakub Majmurek pokazuje, w jaki sposób kino Wajdy zamknięte jest w ruchu między konfrontacją z największymi polskimi traumami i reprodukcją narodowym stereotypów – a mapę tego ruchu wyznacza jego adaptacja Wesela. Cezary Michalski z kolei pokazuje, jak Popiół i diament, przeprowadzając radykalną krytykę tradycyjnych form polskości, nie jest w stanie – jak całe pokolenie w imieniu którego przemawia – wypracować jej radykalnie nowych form.

Wspólnota narodowa to jednak nie tylko wspólnota symboli, wspólnie przeżywanych bitew, klęsk i zwycięstw. To także wspólnota tworzących je mężczyzn i kobiet. W naszych esejach przyglądamy się także temu, w jaki sposób kino Wajdy konstruuje męskość i kobiecość. Od strony ciała, płciowych stereotypów, relacji tego co męskie i kobiece, do tego co uniwersalne i narodowe. O rozprawach reżysera z kobietami pisze w swoim pełnym pasji eseju Agnieszka Wiśniewska, a Eliza Szybowicz analizuje wzorce kobiecości i męskości ożywiające postacie Panien z Wilka.

Stawką tych wszystkich analiz jest nie tylko nowe otwarcie dyskusji o Wajdzie, ale także o współczesnej polskiej tożsamości. Jak każda filmowa publikacja Krytyki Politycznej Wajda nie jest zbiorem uczonych, poważnych, obiektywnych filmoznawczych rozpraw. Książka to zbiór esejów krytyków filmowych i osób kinem nie zajmujących się w ogóle na co dzień – ale z Wajdą i jego kinem mającymi coś do załatwienia przez swoje teksty.