ebook

Prawo karne

Teresa Dukiet-Nagórska, Olga Sitarz, Michał Kalitowski, Anna Jaworska-Wieloch, Dominika Bek, Piotr Zawiejski, Michał Grudecki, Rafał Fic, Jakub Hanc, Katarzyna Hebda, Katarzyna Hebda-Relidzyńska

Wydawca: Wolters Kluwer Polska SA

Cena: ~~67.00 zł~~ 60.00 zł brutto

Najniższa cena z ostatnich 30 dni przed wprowadzeniem obniżki: 60.00 zł

Format:

Koszty dostawy:

Wysyłka na e-mail 0.00 zł brutto

Opis produktu
Opinie kupujących
Zapytaj o produkt

Opis produktu

Podręcznik Prawo karne. Wykład akademicki zawiera prezentację wszystkich kluczowych zagadnień prawa karnego materialnego. Znajdują się w nim – oprócz informacji podstawowych – rozważania teoretyczne, wykorzystujące wieloletni dorobek polskiej doktryny prawa karnego, oraz orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, a także informacje dodatkowe dla zainteresowanych czytelników. Publikacja uwzględnia najnowsze zmiany ustawodawcze, które w szerokim zakresie objęły prawo karne. Autorzy omawiają m.in.: - najważniejsze instytucje prawa karnego należące do nauki o przestępstwie i nauki o karze, - prawne aspekty odpowiedzialności niepełnoletnich, - odpowiedzialność represyjną podmiotów zbiorowych, - wybrane typizacje części szczególnej oraz zagadnienia części wojskowej Kodeksu karnego. Poszczególne rozdziały zawierają pytania kontrolne oraz zestawy kazusów. W książce zaprezentowano również – specjalnie opracowany – algorytm ułatwiający rozwiązywanie kazusów, a także przykładowy egzamin z prawa karnego. Podręcznik przygotowali pracownicy naukowi oraz praktycy związani z Wydziałem Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego. Publikacja przeznaczona jest dla studentów i aplikantów. Autorzy posługują się bowiem wieloma narzędziami dydaktycznymi ułatwiającymi przyswojenie wiedzy oraz samodzielne jej sprawdzenie. W celu sprawniejszego poruszania się w tak różnorodnej materii zastosowano odpowiednie piktogramy.

Tytuł: Prawo karne
Autorzy: Teresa Dukiet-Nagórska, Olga Sitarz, Michał Kalitowski, Anna Jaworska-Wieloch, Dominika Bek, Piotr Zawiejski, Michał Grudecki, Rafał Fic, Jakub Hanc, Katarzyna Hebda, Katarzyna Hebda-Relidzyńska
Język: polski
Wydawnictwo: Wolters Kluwer Polska SA
ISBN: 978-83-8328-866-6
Seria: Akademicka. Podręczniki Obowiązkowe
Rok wydania: 2023
Liczba stron: 800
Format: pdf
Spis treści: Wykaz skrótów ............................................................................................................. 23

Wstęp .............................................................................................................................. 27

Część pierwsza

WIADOMOŚCI WSTĘPNE

Rozdział I

Ogólne wiadomości o prawie karnym ..................................................................... 31

Rozdział II

Historia odpowiedzialności karnej – jej założenia i sposoby realizacji ........... 37

1. Oświeceniowy paradygmat i jego kształtowanie ............................................ 37

1.1. Publicznoprawny charakter prawa karnego ............................................. 38

1.2. Odpowiedzialność osobista. Indywidualizacja odpowiedzialności ..... 39

1.3. Subiektywizacja odpowiedzialności .......................................................... 40

1.4. Legalizm. Zasada określoności ................................................................... 40

1.5. Racjonalizacja kar. Humanitaryzm ........................................................... 42

1.6. Początki kary pozbawienia wolności ......................................................... 43

2. Nauka prawa karnego po epoce oświecenia .................................................... 44

2.1. Szkoła klasyczna ........................................................................................... 45

2.2. Szkoła antropologiczna ................................................................................ 46

2.3. Szkoła socjologiczna ..................................................................................... 47

2.4. Odbywanie kary pozbawienia wolności. Powstanie i rozwój

penitencjarystyki .......................................................................................... 48

2.5. Ruch obrony społecznej. Resocjalizacja .................................................... 49

3. Polskie kodyfikacje karne XX wieku ................................................................ 51

3.1. Kodyfikacja karna z 1932 roku ................................................................... 51

3.2. Degradacja prawa karnego w okresie stalinowskim ............................... 51

3.3. Kodyfikacja karna z 1969 roku ................................................................... 53

3.4. Kodyfikacja karna z 1997 roku ................................................................... 54

3.5. Nowelizacja Kodeksu karnego z 7.07.2022 r. ............................................ 54

4. Współczesność prawa karnego .......................................................................... 56

Rozdział III

Podstawowe współczesne pojęcia w prawie karnym w ogólności ...................... 59

1. Czyn zabroniony .................................................................................................. 59

2. Przestępstwo ......................................................................................................... 60

3. Kara ....................................................................................................................... 61

4. Środki reakcji karnoprawnej i środki penalne ................................................ 62

5. Sprawca ................................................................................................................. 63

6. Pokrzywdzony ...................................................................................................... 64

7. Kryminalizacja, penalizacja, dekryminalizacja, depenalizacja

i kontrawencjonalizacja ...................................................................................... 65

Rozdział IV

Nauki powiązane z prawem karnym ....................................................................... 67

Rozdział V

Funkcje i specyfika prawa karnego .......................................................................... 69

Rozdział VI

Zasady prawa karnego ................................................................................................ 75

1. Pojęcie zasad prawa karnego .............................................................................. 75

2. Zasada nullum crimen, nulla poena sine lege (nie ma przestępstwa

ani kary bez ustawy) ........................................................................................... 75

3. Zasada nullum crimen sine periculo sociali (nie ma przestępstwa

bez społecznego niebezpieczeństwa) i zasada proporcjonalności ................ 79

4. Zasada osobistej odpowiedzialności za popełniony czyn i zasada

indywidualizacji odpowiedzialności ................................................................ 81

5. Zasada nullum crimen sine culpa (nie ma przestępstwa bez zawinienia) .. 83

6. Zasada humanitaryzmu...................................................................................... 86

7. Zasada in dubio pro reo (w razie wątpliwości na korzyść sprawcy) ............. 88

Rozdział VII

Źródła prawa karnego, jego normy i ich wykładnia ............................................. 89

1. Ogólnie o źródłach polskiego prawa powszechnie obowiązującego ............ 89

1.1. Rodzaje źródeł prawa ................................................................................... 89

1.1.1. Konstytucja ......................................................................................... 90

1.1.2. Umowy międzynarodowe i prawo stanowione

przez organizację międzynarodową, której Rzeczpospolita

Polska jest członkiem ........................................................................ 91

1.1.3. Rozporządzenia .................................................................................. 96

1.1.4. Akty prawa wewnętrznego ............................................................... 97

1.1.5. Akty prawa miejscowego .................................................................. 97

1.1.6. Znaczenie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, Trybunału

Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Europejskiego Trybunału

Praw Człowieka .................................................................................. 98

2. Źródła polskiego prawa karnego – uwagi szczegółowe ................................. 100

2.1. Wymóg określoności czynu zabronionego i kary w akcie prawnym

rangi co najmniej ustawy ............................................................................ 100

2.2. Przepisy blankietowe i znaczenie rozporządzeń w uzupełnianiu ich

treści ............................................................................................................... 100

2.3. Określanie wykroczeń w aktach prawa miejscowego ............................. 101

2.4. Znaczenie doktryny, orzecznictwa i zwyczaju ......................................... 102

3. Kodeks karny podstawowym źródłem prawa karnego .................................. 104

4. Pozakodeksowe prawo karne ............................................................................. 105

5. Normy prawnokarne i ich budowa ................................................................... 106

5.1. Elementy składowe normy prawnokarnej ................................................ 106

5.2. Normy sankcjonowane i sankcjonujące w prawie karnym .................... 107

5.3. Sposoby ujęcia w normie sankcjonowanej istoty zakazu (nakazu) ....... 110

5.4. Rodzaje sankcji za naruszenie norm sankcjonowanych ......................... 111

6. Odrębności wykładni przepisów prawnokarnych .......................................... 113

Rozdział VIII

Definicje legalne ........................................................................................................... 119

1. Czyn zabroniony .................................................................................................. 119

2. Stopień społecznej szkodliwości czynu ............................................................ 120

3. Przestępstwa podobne ........................................................................................ 121

4. Korzyść majątkowa lub osobista ....................................................................... 122

5. Mienie oraz szkoda znacznej i wielkiej wartości ............................................ 124

6. Rzecz ruchoma lub przedmiot ........................................................................... 125

7. Kradzież szczególnie zuchwała .......................................................................... 126

8. Młodociany ........................................................................................................... 128

9. Osoba najbliższa .................................................................................................. 129

10. Groźba bezprawna ............................................................................................... 130

11. Funkcjonariusz publiczny .................................................................................. 131

12. Dokument ............................................................................................................. 132

13. Faktura .................................................................................................................. 133

14. Statek wodny ........................................................................................................ 134

15. Stan nietrzeźwości ............................................................................................... 135

16. Żołnierz i rozkaz .................................................................................................. 136

17. Osoba pełniąca funkcję publiczną .................................................................... 137

18. Przestępstwo o charakterze terrorystycznym ................................................. 138

19. Występek o charakterze chuligańskim ............................................................ 139

20. Handel ludźmi...................................................................................................... 142

21. Adopcja ................................................................................................................. 144

22. Niewolnictwo ....................................................................................................... 145

23. Rozmiar działalności przedsiębiorstwa ........................................................... 146

24. Koszty inne niż odsetki ...................................................................................... 147

Część druga

NAUKA O PRZESTĘPSTWIE

Rozdział I

Pojęcie przestępstwa.................................................................................................... 151

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 151

2. Przestępstwo jako czyn człowieka .................................................................... 153

3. Problematyka zaniechania ................................................................................. 155

4. Typ czynu zabronionego..................................................................................... 157

5. Bezprawność czynu ............................................................................................. 158

6. Społeczna szkodliwość czynu ............................................................................ 162

7. Wina w prawie karnym ...................................................................................... 164

Rozdział II

Ustawowe znamiona czynu zabronionego .............................................................. 171

1. Uwagi wprowadzające ........................................................................................ 171

2. Przedmiot ochrony .............................................................................................. 171

3. Strona przedmiotowa .......................................................................................... 174

3.1. O znamionach strony przedmiotowej ogólnie ......................................... 174

4. Strona podmiotowa ............................................................................................. 179

4.1. Umyślność ..................................................................................................... 182

4.2. Nieumyślność ................................................................................................ 186

4.3. Strona podmiotowa mieszana .................................................................... 188

5. Podmiot ................................................................................................................. 190

6. Inne podziały i rodzaje znamion czynu zabronionego .................................. 191

Rozdział III

Przesłanki przypisania skutku ................................................................................. 195

1. Uwagi wprowadzające ........................................................................................ 195

2. Teoria warunkowości, teoria ekwiwalencji, test conditio sine qua non ...... 197

3. Teoria warunku właściwego – odpowiadającego empirycznie

potwierdzonej prawidłowości ............................................................................ 199

4. Teoria adekwatnego związku przyczynowego i teoria relewancji ................ 200

5. Koncepcja obiektywnego przypisania skutku ................................................. 202

6. Przyczynowość zaniechania .............................................................................. 207

Rozdział IV

Podziały przestępstw .................................................................................................. 213

1. Zbrodnie i występki ............................................................................................ 213

2. Typizacje narażenia na niebezpieczeństwo ..................................................... 215

3. Typy podstawowe i zmodyfikowane ................................................................. 217

4. Czyny ścigane z urzędu, z urzędu na wniosek pokrzywdzonego

i z oskarżenia prywatnego .................................................................................. 219

Rozdział V

Czas i miejsce popełnienia czynu zabronionego ................................................... 223

Rozdział VI

Formy stadialne i zasady odpowiedzialności za nie ............................................. 229

1. Uwagi wprowadzające ........................................................................................ 229

2. Przygotowanie ...................................................................................................... 231

3. Usiłowanie ............................................................................................................ 234

4. Dokonanie ............................................................................................................ 243

Rozdział VII

Współdziałanie przestępne ........................................................................................ 247

1. Problem współdziałania przestępnego ............................................................. 247

2. Sprawcze postacie współdziałania .................................................................... 249

2.1. Sprawstwo pojedyncze ................................................................................. 250

2.2. Współsprawstwo ........................................................................................... 250

2.3. Sprawstwo kierownicze ............................................................................... 253

2.4. Sprawstwo poleceniowe ............................................................................... 255

3. Niesprawcze postacie współdziałania ............................................................... 257

3.1. Podżeganie..................................................................................................... 259

3.2. Pomocnictwo ................................................................................................ 262

3.3. Pomocnictwo a współsprawstwo. Problem istoty sprawstwa ................ 264

3.4. Podżeganie i pomocnictwo do przestępstwa nieumyślnego .................. 266

4. Zasady odpowiedzialności za współdziałanie i prowokację ......................... 268

4.1. Zasady ogólne ............................................................................................... 268

4.2. Właściwości osobiste współdziałającego .................................................. 269

4.3. Czynny żal ..................................................................................................... 270

4.4. Prowokacja .................................................................................................... 271

Rozdział VIII

Okoliczności wyłączające odpowiedzialność karną ............................................. 275

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 275

2. Brak czynu ............................................................................................................ 276

3. Niewypełnienie ustawowych znamion czynu zabronionego – pierwotna

legalność ................................................................................................................ 277

4. Brak bezprawności .............................................................................................. 281

4.1. Pojęcia kontratypu i kontratypizacji ......................................................... 281

4.2. Problem kontratypów pozaustawowych ................................................... 283

4.3. Obrona konieczna ........................................................................................ 284

4.4. Stan wyższej konieczności .......................................................................... 290

4.5. Ryzyko nowatorstwa (kontratyp dopuszczalnego ryzyka,

eksperyment) ................................................................................................. 295

4.6. Kontratyp szczególnych uprawnień i obowiązków ................................. 297

4.7. Kontratyp karcenia małoletnich ................................................................ 298

4.8. Zwyczaj .......................................................................................................... 299

5. Znikomość społecznej szkodliwości ................................................................. 300

6. Okoliczności wyłączające i umniejszające winę ............................................. 302

6.1. Wprowadzenie do okoliczności uniemożliwiających przypisanie

winy ................................................................................................................ 302

6.2. Nieletniość ..................................................................................................... 303

6.3. Niepoczytalność ........................................................................................... 306

6.4. Błąd co do faktu – art. 28 k.k...................................................................... 309

6.5. Błąd co do kontratypu lub okoliczności wyłączającej winę –

art. 29 k.k. ...................................................................................................... 312

6.6. Błąd co do prawa – art. 30 k.k. ................................................................... 313

6.7. Stan wyższej konieczności .......................................................................... 315

6.8. Tak zwana klauzula dobrego samarytanina ............................................. 316

Rozdział IX

Obowiązywanie polskiej ustawy karnej w czasie, w miejscu i co do osób ....... 319

1. Obowiązywanie ustawy karnej w czasie .......................................................... 319

2. Zmiana ustawodawstwa przed wydaniem wyroku ........................................ 319

3. Zmiana ustawodawstwa po wydaniu prawomocnego wyroku .................... 326

4. Obowiązywanie ustawy karnej co do miejsca ................................................. 327

5. Zasada terytorialności oraz bandery ................................................................ 327

6. Zasady obowiązywania polskiej ustawy karnej za czyny popełnione

za granicą .............................................................................................................. 332

7. Orzeczenia zapadłe za granicą – moc prawna wyroku obcego .................... 336

Rozdział X

Jedność – wielość czynów i przestępstw .................................................................. 341

1. Jeden czyn – jeden czyn zabroniony ................................................................. 341

2. Zbieg przepisów ustawy ...................................................................................... 346

3. Typizacje przewidujące wieloczynowość (przestępstwa wieloczynowe) ..... 350

4. Ciąg przestępstw .................................................................................................. 351

5. Realny zbieg przestępstw .................................................................................... 356

6. Przestępstwa podlegające współukaraniu ....................................................... 357

7. Podsumowanie ..................................................................................................... 359

Część trzecia

NAUKA O ŚRODKACH KARNOPRAWNEJ REAKCJI

Rozdział I

Zagadnienia wstępne ................................................................................................... 365

Rozdział II

Kary ................................................................................................................................ 371

1. Katalog kar ........................................................................................................... 371

2. Kara grzywny ....................................................................................................... 372

3. Kara ograniczenia wolności ............................................................................... 375

4. Kara pozbawienia wolności................................................................................ 377

4.1. Terminowa kara pozbawienia wolności .................................................... 379

4.2. Kara dożywotniego pozbawienia wolności .............................................. 381

5. Sekwencyjne orzeczenie terminowej kary pozbawienia wolności oraz

kary ograniczenia wolności ............................................................................... 382

Rozdział III

Środki karne ................................................................................................................. 385

1. Środki karne w polskim prawie karnym .......................................................... 385

2. Pozbawienie praw publicznych .......................................................................... 386

3. Zakazy i nakaz ..................................................................................................... 387

3.1. Zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania

określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności

gospodarczej .................................................................................................. 387

3.2. Zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem,

leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi ........................... 387

3.3. Zakaz zajmowania stanowiska lub wykonywania zawodu lub pracy

w organach i instytucjach państwowych i samorządu terytorialnego,

a także w spółkach prawa handlowego, w których Skarb Państwa

lub jednostka samorządu terytorialnego posiadają bezpośrednio

lub pośrednio przez inne podmioty co najmniej 10% akcji

lub udziałów .................................................................................................. 388

3.4. Zakaz przebywania w określonych środowiskach lub miejscach,

kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się

do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu

bez zgody sądu i nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego

wspólnie z pokrzywdzonym ....................................................................... 389

3.5. Zakaz wstępu na imprezę masową ............................................................. 390

3.6. Zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach

hazardowych ................................................................................................. 391

3.7. Zakaz prowadzenia pojazdów .................................................................... 392

4. Świadczenie pieniężne ........................................................................................ 393

5. Podanie wyroku do publicznej wiadomości .................................................... 394

6. Degradacja ............................................................................................................ 394

Rozdział IV

Przepadki, środki kompensacyjne i nawiązka ...................................................... 397

1. Wprowadzenie ..................................................................................................... 397

2. Przepadek.............................................................................................................. 398

3. Środek kompensacyjny ....................................................................................... 400

4. Nawiązka............................................................................................................... 401

Rozdział V

Środki związane z poddaniem sprawcy próbie...................................................... 405

1. Uwagi wstępne ..................................................................................................... 405

2. Warunkowe umorzenie postępowania karnego ............................................. 406

2.1. Istota ............................................................................................................... 406

2.2. Przesłanki stosowania ................................................................................. 407

2.3. Rygory okresu próby .................................................................................... 408

2.4. Skutki przebiegu próby ................................................................................ 410

3. Warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności ............... 412

3.1. Istota ............................................................................................................... 412

3.2. Przesłanki stosowania ................................................................................. 412

3.3. Rygory okresu próby .................................................................................... 414

3.4. Skutki przebiegu próby ................................................................................ 416

4. Warunkowe przedterminowe zwolnienie ........................................................ 419

4.1. Istota ............................................................................................................... 419

4.2. Przesłanki stosowania ................................................................................. 419

4.3. Rygory okresu próby .................................................................................... 422

4.4. Skutki przebiegu próby ................................................................................ 423

5. Skrócenie kary ograniczenia wolności i wykonywania środków karnych ...... 424

5.1. Skrócenie kary ograniczenia wolności ...................................................... 424

5.2. Skrócenie wykonywania środków karnych .............................................. 425

Rozdział VI

Wymiar kary i środków karnych .............................................................................. 429

1. Ustawowy wymiar kary ...................................................................................... 429

2. Sądowy wymiar kary .......................................................................................... 445

3. Mediacje w sprawach karnych ........................................................................... 455

Rozdział VII

Środki zabezpieczające ............................................................................................... 461

1. Istota i funkcje środków zabezpieczających .................................................... 461

2. Katalog środków zabezpieczających ................................................................. 462

3. Zasady orzekania środków zabezpieczających ................................................ 464

4. Przesłanki stosowania środków zabezpieczających ....................................... 465

5. Stosowanie środków zabezpieczających ........................................................... 469

Rozdział VIII

Ustawa o sprawcach szczególnie niebezpiecznych. KOZZD w Gostyninie ..... 473

Rozdział IX

Ustanie i ograniczenie karalności ............................................................................ 479

1. Podokonaniowy czynny żal ............................................................................... 479

2. Wyłączenie karalności związane ze zmniejszonym stopniem winy ............ 481

3. Immunitety ........................................................................................................... 482

4. Przedawnienie ...................................................................................................... 484

4.1. Uwagi ogólne ................................................................................................. 484

4.2. Przedawnienie ścigania ............................................................................... 485

4.3. Przedawnienie wyrokowania ...................................................................... 486

4.4. Przedawnienie wykonania kary ................................................................. 486

4.5. Spoczywanie biegu przedawnienia i wyłączenie przedawnienia .......... 487

5. Amnestia, abolicja i akt łaski ............................................................................. 488

Rozdział X

Zatarcie skazania ......................................................................................................... 493

1. Skutki skazania i istota jego zatarcia ................................................................ 493

2. Zasady zatarcia skazania .................................................................................... 495

3. Skazania niepodlegające zatarciu ...................................................................... 497

4. Rejestr Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym ........................................ 497

Rozdział XI

Prawne aspekty przestępczości niepełnoletnich ................................................... 501

1. Pozycja niepełnoletniego sprawcy czynu naruszającego normy społeczne

(w tym normy prawnokarne) ............................................................................. 502

2. Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich ............................................... 503

2.1. Uwagi wprowadzające ................................................................................. 503

2.2. Cel ustawy...................................................................................................... 504

2.3. Zakres obowiązywania ................................................................................ 504

2.4. Środki przewidziane w ustawie .................................................................. 505

2.5. Zasady orzekania środków .......................................................................... 506

3. Odpowiedzialność karna nieletnich ................................................................. 507

4. Odpowiedzialność niepełnoletniego, który ma status osoby dorosłej

w prawie karnym ................................................................................................. 508

5. Podsumowanie – kategorie wiekowe a rodzaj czynu i prawne następstwa ..... 509

6. Odpowiedzialność rodziców .............................................................................. 510

Rozdział XII

Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą

kary ................................................................................................................................. 513

Część czwarta

WYBRANE TYPIZACJE CZĘŚCI SZCZEGÓLNEJ

Rozdział I

Przestępstwa przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstwa wojenne ...... 523

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 523

2. Wojna napastnicza (art. 117) .............................................................................. 523

3. Ludobójstwo (art. 118) ........................................................................................ 524

4. Zbrodnie przeciwko ludzkości (art. 118a) ........................................................ 525

5. Dyskryminacja (art. 119) .................................................................................... 526

6. Stosowanie środków masowej zagłady (art. 120) ............................................ 526

7. Wytwarzanie, gromadzenie lub obrót zakazanymi środkami masowej

zagłady (art. 121) .................................................................................................. 527

8. Niedopuszczalne sposoby lub środki walki (art. 122) .................................... 528

9. Zabójstwo wojenne (art. 123) ............................................................................. 528

10. Inne przestępne naruszenia prawa międzynarodowego (art. 124) .............. 529

11. Zamach na mienie lub dobra kultury (art. 125) .............................................. 529

12. Bezprawne używanie znaków (art. 126) ........................................................... 530

13. Publiczne nawoływanie do popełnienia przestępstw z rozdziału XVI k.k.

lub ich publiczne pochwalanie (art. 126a) ........................................................ 531

14. Dopuszczenie do popełnienia przestępstw z rozdziału XVI k.k.

(art. 126b) .............................................................................................................. 531

15. Przygotowania do przestępstw przeciwko pokojowi, ludzkości

oraz przestępstw wojennych (art. 126c) ........................................................... 532

Rozdział II

Przestępstwa przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej .............................................. 535

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 535

2. Zamach na Rzeczpospolitą Polską (art. 127) ................................................... 536

3. Zamach stanu (art. 128) ...................................................................................... 537

4. Zdrada dyplomatyczna (art. 129) ...................................................................... 538

5. Szpiegostwo (art. 130) ......................................................................................... 539

6. Czynny żal (art. 131)............................................................................................ 542

7. Dezinformacja wywiadowcza (art. 132) ........................................................... 543

8. Znieważenie narodu lub Rzeczypospolitej Polskiej (art. 133) ...................... 544

9. Zamach na życie Prezydenta RP (art. 134) ...................................................... 544

10. Czynna napaść na Prezydenta RP (art. 135 § 1) .............................................. 545

11. Znieważenie Prezydenta RP (art. 135 § 2) ....................................................... 546

12. Czynna napaść na przedstawiciela obcego państwa lub znieważenie go

(art. 136) ................................................................................................................ 549

13. Znieważenie znaku lub symbolu państwowego (art. 137) ............................. 550

14. Zasada wzajemności ścigania (art. 138) ........................................................... 551

15. Przepadek przedmiotów (art. 139) .................................................................... 552

Rozdział III

Przestępstwa przeciwko obronności ........................................................................ 553

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 553

2. Zamach na jednostkę Sił Zbrojnych RP (art. 140) .......................................... 553

3. Podjęcie służby w obcym wojsku (art. 141) ...................................................... 554

4. Zaciąg do wojska obcego (art. 142) ................................................................... 556

5. Samouszkodzenie i inne podstępne zabiegi w celu zwolnienia od służby

wojskowej (art. 143) ............................................................................................. 556

6. Uchylanie się od odbywania służby wojskowej (art. 144) .............................. 557

7. Uchylanie się od pełnienia służby zastępczej (art. 145, 146, 147) ................. 558

Rozdział IV

Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu................................................................. 561

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 561

2. Typy zabójstwa ..................................................................................................... 562

2.1. Zabójstwo w typie podstawowym (art. 148 § 1) ....................................... 562

2.2. Kwalifikowane typy zabójstwa ................................................................... 564

2.2.1. Zabójstwo ze szczególnym okrucieństwem (art. 148 § 2 pkt 1) ..... 564

2.2.2. Zabójstwo w związku z wzięciem zakładnika, zgwałceniem lub

rozbojem (art. 148 § 2 pkt 2) ............................................................. 565

2.2.3. Zabójstwo w wyniku motywacji zasługującej na szczególne

potępienie (art. 148 § 2 pkt 3) ........................................................... 566

2.2.4. Zabójstwo z użyciem materiałów wybuchowych

(art. 148 § 2 pkt 4) .............................................................................. 567

2.2.5. Zabójstwo jednym czynem więcej niż jednej osoby

lub zabójstwo popełnione przez sprawcę uprzednio

prawomocnie skazanego za zabójstwo, zabójstwo

funkcjonariusza publicznego w związku z jego służbą

(art. 148 § 3) ........................................................................................ 568

2.3. Uprzywilejowane typy zabójstwa .............................................................. 569

2.3.1. Zabójstwo pod wpływem silnego wzburzenia (art. 148 § 4) ....... 569

2.3.2. Dzieciobójstwo (art. 149) .................................................................. 570

2.3.3. Zabójstwo eutanatyczne (art. 150) i pomoc do samobójstwa

(art. 151) ............................................................................................... 571

3. Nielegalna aborcja (art. 152–154) ...................................................................... 573

4. Bójka lub pobicie (art. 158 i 159) ....................................................................... 576

5. Typizacje, których skutkiem jest narażenie na niebezpieczeństwo

(art. 160 i 161), oraz przestępstwo nieudzielenia pomocy (art. 162) ............. 578

Rozdział V

Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu i bezpieczeństwu

w komunikacji .............................................................................................................. 581

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 581

2. Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu ............................ 582

2.1. Sprowadzenie niebezpiecznego zdarzenia (art. 163) ............................... 583

2.2. Sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa (art. 164) ................ 583

2.3. Sprowadzenie innego niebezpieczeństwa powszechnego (art. 165)...... 584

2.4. Porwanie środka transportu (art. 166) ...................................................... 584

2.5. Karalność przygotowania (art. 168) ........................................................... 585

2.6. Czynny żal (art. 169) .................................................................................... 586

3. Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji ............................. 586

3.1. Katastrofa komunikacyjna (art. 173) ......................................................... 586

3.2. Wypadek w komunikacji (art. 177) ............................................................ 587

3.3. Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości (art. 178a) ....................... 590

Rozdział VI

Przestępstwa przeciwko środowisku ....................................................................... 593

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 593

2. Powodowanie zniszczenia w przyrodzie (art. 181) ......................................... 595

3. Zanieczyszczenie środowiska (art. 182) ........................................................... 596

4. Nieodpowiednie postępowanie z odpadami (art. 183) ................................... 596

5. Niewłaściwe postępowanie z materiałami promieniotwórczymi (art. 184) 597

Rozdział VII

Przestępstwa przeciwko różnym aspektom wolności .......................................... 599

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 599

2. Pozbawienie wolności (art. 189) ........................................................................ 603

3. Handel ludźmi (art. 189a) ................................................................................... 605

4. Groźba karalna (art. 190) ................................................................................... 605

5. Uporczywe nękanie (art. 190a) .......................................................................... 607

6. Zmuszanie (art. 191) ............................................................................................ 608

7. Bezprawne utrwalanie lub rozpowszechnianie wizerunku intymnego

(art. 191a) .............................................................................................................. 610

8. Zmuszanie do zawarcia małżeństwa lub nakłanianie do opuszczenia

kraju w celu zmuszenia do zawarcia małżeństwa (art. 191b) ........................ 611

9. Zabieg leczniczy bez zgody pacjenta (art. 192) ................................................ 612

10. Naruszenie miru domowego (art. 193 § 1) ....................................................... 613

11. Dyskryminacja ze względu na wyznanie lub bezwyznaniowość (art. 194) ..... 613

12. Przeszkadzanie aktom religijnym (art. 195) .................................................... 614

13. Obraza uczuć religijnych (art. 196) ................................................................... 615

14. Zgwałcenie ............................................................................................................ 617

15. Seksualne wykorzystanie osoby bezradnej (art. 198) ..................................... 619

16. Seksualne wykorzystanie zależności lub zaufania (art. 199) ......................... 620

17. Obcowanie płciowe z małoletnim i przestępstwa związane z pedofilią

(art. 200–200b) ..................................................................................................... 621

18. Kazirodztwo (art. 201) ........................................................................................ 624

19. Pornografia (art. 202) .......................................................................................... 625

20. Przestępstwa związane z prostytucją (art. 203 i 204) ..................................... 626

Rozdział VIII

Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece .............................................................. 629

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 629

2. Znęcanie się (art. 207) ......................................................................................... 630

3. Niealimentacja (art. 209) .................................................................................... 631

Rozdział IX

Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej ......................................... 635

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 635

2. Zniesławienie – pomówienie (art. 212)............................................................. 636

3. Kontratyp dopuszczalnej krytyki (art. 213)..................................................... 637

4. Zniewaga (art. 216) .............................................................................................. 639

5. Naruszenie nietykalności cielesnej (art. 217) .................................................. 640

Rozdział X

Przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową ......... 643

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 643

2. Złośliwe lub uporczywe naruszanie praw pracowniczych (art. 218) ............ 644

3. Naruszenie obowiązków w zakresie bhp (art. 220) ........................................ 646

Rozdział XI

Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych

i samorządowych.......................................................................................................... 649

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 649

2. Ochrona funkcjonariuszy publicznych ............................................................ 651

2.1. Naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza lub osoby

przybranej mu do pomocy (art. 222) ......................................................... 652

2.2. Zniewaga funkcjonariusza publicznego (art. 226) .................................. 653

2.3. Czynna napaść na funkcjonariusza publicznego (art. 223).................... 653

2.4. Wymuszenie (art. 224) ................................................................................. 654

3. Przestępstwa o charakterze korupcyjnym ....................................................... 655

3.1. Łapownictwo bierne i czynne (art. 228 i 229) .......................................... 655

3.1.1. Łapownictwo bierne .......................................................................... 655

3.1.2. Łapownictwo czynne ........................................................................ 659

3.2. Przestępstwa płatnej protekcji (art. 230–230a) ........................................ 660

4. Przestępstwo przywłaszczenia funkcji (art. 227) i przestępstwo

przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków

przez funkcjonariusza publicznego (art. 231) .................................................. 661

4.1. Przywłaszczenie funkcji .............................................................................. 661

4.2. Przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązku przez

funkcjonariusza publicznego ...................................................................... 662

Rozdział XII

Przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości ......................................... 665

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 665

2. Przemoc lub groźba względem sądu (art. 232) ................................................ 666

3. Znęcanie się w celu uzyskania wypowiedzi o określonej treści

(art. 246) ................................................................................................................ 668

4. Fałszywe zeznania (art. 233) .............................................................................. 669

5. Publiczne rozpowszechnianie wiadomości z postępowania

przygotowawczego (art. 241) .............................................................................. 670

6. Naruszenie zakazu sądowego (art. 244) ........................................................... 671

7. Znęcanie się nad osobą pozbawioną wolności (art. 247) ............................... 672

Rozdział XIII

Przestępstwa przeciwko porządkowi publicznemu .............................................. 675

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 675

2. Wzięcie zakładnika (art. 252) ............................................................................ 675

3. Udział w zbiegowisku (art. 254) ........................................................................ 676

4. Propagowanie nazizmu, komunizmu, faszyzmu lub innego ustroju

totalitarnego (art. 256) ........................................................................................ 677

5. Udział w grupie lub związku przestępczym (art. 258) ................................... 678

6. Nielegalny wyrób i handel bronią palną oraz amunicją, nielegalne ich

posiadanie (art. 263) ............................................................................................ 681

7. Nielegalne przekroczenie granicy (art. 264 § 2), nielegalne

organizowanie wbrew przepisom innym osobom przekraczania granicy

Rzeczypospolitej Polskiej (art. 264 § 3), organizowanie przekraczania

wbrew przepisom granic innego państwa (art. 264 § 4), umożliwianie

lub ułatwianie innej osobie wbrew przepisom pobytu na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej (art. 264a § 1) .......................................................... 682

Rozdział XIV

Przestępstwa przeciwko ochronie informacji ........................................................ 685

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 685

2. Przestępstwo ujawnienia lub wykorzystania informacji niejawnych

(art. 265) ................................................................................................................ 686

3. Przestępstwo ujawnienia informacji uzyskanych w związku z pełnioną

funkcją (art. 266) ................................................................................................. 687

4. Przestępstwo nielegalnego uzyskania informacji (art. 267) .......................... 689

5. Przestępstwo niszczenia informacji (art. 268)................................................. 689

6. Przestępstwo niszczenia danych informatycznych (art. 268a i 269) ............ 690

7. Przestępstwo zakłócania pracy systemu komputerowego (art. 269a) .......... 691

8. Wytwarzanie urządzeń i oprogramowania do przestępstw

komputerowych i obrót nimi (art. 269b) .......................................................... 692

Rozdział XV

Przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów ........................................ 695

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 695

2. Fałsz materialny dokumentu (art. 270 § 1) ...................................................... 697

3. Fałszerstwo faktur (art. 270a) ............................................................................ 698

4. Fałsz intelektualny dokumentu (art. 271) ........................................................ 700

5. Podanie w fakturze nieprawdy (art. 271a) ....................................................... 701

6. Wyłudzenie podstępem poświadczenia nieprawdy (art. 272)....................... 702

7. Używanie dokumentu poświadczającego nieprawdę (art. 273) .................... 702

8. Zbycie dokumentu tożsamości (art. 274) ......................................................... 703

9. Posługiwanie się cudzym dokumentem (art. 275 § 1), bezprawny

transfer za granicę dokumentu stwierdzającego tożsamość innej osoby

(art. 275 § 2) .......................................................................................................... 703

10. Bezprawne niszczenie dokumentów (art. 276) ................................................ 704

11. Niszczenie, usuwanie znaków granicznych (art. 277) .................................... 704

12. Fałszowanie faktur ze znaczną kwotą należności (art. 277a) ........................ 705

13. Wysokość grzywny w razie skazania za fałszowanie faktur (art. 277b) ...... 705

14. Nadzwyczajne złagodzenie kary lub odstąpienie od wymierzenia kary

wobec sprawcy przestępstwa fałszowania faktur (art. 277c i 277d) ............. 706

Rozdział XVI

Przestępstwa przeciwko mieniu ............................................................................... 707

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 707

2. Kradzież ................................................................................................................ 711

3. Typy zmodyfikowane kradzieży ........................................................................ 713

4. Kradzież rozbójnicza i wymuszenie rozbójnicze ............................................ 714

5. Przywłaszczenie ................................................................................................... 715

6. Oszustwo ............................................................................................................... 716

7. Zniszczenie mienia .............................................................................................. 717

8. Paserstwo .............................................................................................................. 718

Rozdział XVII

Przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu .............................................. 721

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 721

2. Nadużycie zaufania (art. 296) ............................................................................ 724

3. Oszustwo finansowe (art. 297) .......................................................................... 728

4. Pranie brudnych pieniędzy (art. 299) ............................................................... 731

5. Naruszenie interesów majątkowych uczestników obrotu gospodarczego

przez nierzetelną dokumentację (art. 303) ....................................................... 733

Rozdział XVIII

Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi ...... 737

1. Uwagi ogólne ........................................................................................................ 737

2. Fałszerstwo środków płatniczych (art. 310) ..................................................... 738

3. Oszustwo kapitałowe (art. 311) .......................................................................... 741

4. Fałszerstwo znaków i narzędzi (art. 313–315) ................................................. 742

Część piąta

WYBRANE ZAGADNIENIA CZĘŚCI WOJSKOWEJ KODEKSU KARNEGO

Rozdział I

Prawo karne wojskowe – uwagi ogólne ................................................................... 747

1. Pojęcie oraz istota sił zbrojnych ......................................................................... 747

2. Pojęcie oraz istota prawa wojskowego .............................................................. 748

3. Pojęcie oraz istota dyscypliny wojskowej ......................................................... 749

4. Pojęcie, funkcje oraz systematyka prawa karnego wojskowego ................... 750

4.1. Pojęcie i funkcje prawa karnego wojskowego .......................................... 750

4.2. Systematyka prawa karnego wojskowego ................................................. 751

Rozdział II

Przestępstwo wojskowe ............................................................................................... 753

1. Pojęcie przestępstwa wojskowego ..................................................................... 753

2. Podmiot przestępstw wojskowych .................