Bóg daleki i bliski. Szkice o współczesnych wierszach i powieściach

Zgromadzone w tej książce szkice mają charakter interpretacyjny. Choć nie stanowią syntezy ani panoramy, łączy je namysł nad problematyką Boga i szerzej: obecnością chrześcijaństwa w powojennej literaturze polskiej. Próbowałem przyjrzeć się zagadnieniu z perspektywy mikro, tzn. poddając bliższemu, bardziej szczegółowemu oglądowi pojedyncze utwory (głównie wiersze), bądź ich wybrane aspekty. Jedynie gdzieniegdzie udało się, mam nadzieję, sformułować wnioski o bardziej ogólnym charakterze, choć starałem się, by zawsze wynikały one z analizy
konkretnego materiału literackiego. I w tym sensie przywołane tu wiersze i powieści pozostają w centrum postępowania interpretacyjnego, nie stanowią natomiast dowodowego załącznika do wcześniej postawionych tez. Z drugiej jednak strony mój sposób lektury tekstów literackich nie jest wyabstrahowany
z osobistego doświadczenia – nie sądzę zresztą, by w przypadku czytających osób (a nie tylko bytów zredukowanych do społecznych ról i zawodowych kompetencji) taka postawa była w ogóle możliwa. Choć oczywiście owo osobowe „znamię” niekoniecznie
musi – a mam nadzieję, że w przedstawionych tu
analizach tak się właśnie nie dzieje – dominować, czy choćby nadmiernie uobecnić się w metatekstowym komentarzu. Natomiast niewątpliwie odgrywa ważną rolę w wyczuleniu na pewne aspekty utworów, być może – przy innym ujęciu, innej wrażliwości, innym doświadczeniu – słabo uchwytne lub nawet lekceważone, czy wręcz niezauważalne. Co zresztą jest regułą odwracalną i świadczy o otwartości (ale nie dowolności) danej i po prostu każdej interpretacji.
Z Wprowadzenia